स्काउट आणि गाईड संपूर्ण माहिती

 

भारत स्काऊट गाईड चळवळीचे स्वरूप, उद्देश, तत्त्व आणि कार्यपद्धती 

भारत स्काऊट गाईड चळवळीचे स्वरूप, उद्देश, तत्त्व आणि कार्यपद्धती

                    भारतीय नागरिक असलेल्या तसेच वय वर्ष दहा पूर्ण व सतरा वर्षाच्या आत असलेल्या मुलास स्काऊट होता येते अशा इच्छुक स्काऊट मुलाने तीन महिन्याच्या आत प्रवेश अभ्यासक्रम समाधानकारकरीत्या पूर्ण केला पाहिजे प्रवेश अभ्यासक्रमात भारत स्काऊट गाईड संस्थेचे स्वरूप ध्येय तत्व व कार्यपद्धत इत्यादी माहिती स्काऊटला असली पाहिजे.

चळवळीचे स्वरूप

    - भारत स्काऊटस् आणि गाईडस्.
    व्याख्या - स्काऊटस् आणि गाईडस् चळवळ ही अराजकीय, शैक्षणिक, निधर्मी, सर्वधर्म समभावाची भावना जोपासणारी गणवेश धारी तरुणाची जागतिक व आंतरराष्ट्रीय चळवळ आहे. या चळवळीचे संस्थापक लॉर्ड बेडन पावेल यांनी सन 1907 मध्ये सांगितलेला हेतू, तत्व, कार्यपद्धतीनुसार या चळवळीचे कार्य चालते.

चळवळीचा उद्देश

     शीलसंवर्धन, आरोग्य, व्यवसाय व सेवा ही स्काऊट गाईड चळवळीची चतु:सूत्री आहे. तरुण मुलांचा शारीरिक, बौद्धिक, सामाजिक, अध्यात्मिक व भावनिक विकास करून त्यांना या देशाचे जबाबदार नागरिक बनविणे हा या चळवळीचा उद्देश आहे

.

चळवळीचे तत्व

            स्काऊट गाईड ही चळवळ खालील तीन तत्त्वावर आधारित आहे

i) परमेश्वरा प्रती कर्तव्य :- प्रत्येकाने धार्मिक तत्वांप्रति निष्ठा ठेवणे, धर्माप्रती निष्ठा व्यक्त करणे तसेच ईश्वराप्रती कर्तव्याचे पालन करावे. ( टीप इच्छा असल्यास ईश्वर ऐवजी धर्म हा शब्द वापरता येईल)

ii) इतरा प्रति कर्तव्य :- आपण ज्या समाजात जगतो त्या समाजाचे देणे लागते याबाबत जाणीव निर्माण करून समाजाच्या विकासात्मक कार्यात सहभाग घेणे राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय एकात्मता वाढीसाठी कार्य करणे.

iii) स्वतः प्रति कर्तव्य :- स्वतःच्या व्यक्तिमत्व विकासासाठी प्रयत्नशील असावे व स्वतःच्या अंगी विविध कला, कौशल्य, नेतृत्व गुणांचा विकास करण्यासाठी प्रयत्न करणे.

चळवळीची कार्यपद्धती

        स्काऊट गाईड चळवळीत प्रगतीसाठी व शिक्षणासाठी खालील कार्यपद्धतीचा अवलंब केला जातो.

 i)     वचन व नियम.

 ii)     करता करता शिकणे.

iii)     प्रौढांच्या मार्गदर्शनाने संघ पद्धतीनुसार आपली जबाबदारी स्वीकारणे आणि प्रशिक्षणाद्वारे नेतृत्व गुणांचा विकास व क्षमता संपादन करणे.

iv)     मुलांच्या आवडीनुसार खेळ कौशल्य व समाजसेवा या उपक्रमाच्या माध्यमाने प्रगती पर्व प्रेरणादायी अशा कार्यक्रमाची निवड करणे तसेच निसर्ग भ्रमणाचे व अभ्यासाचे कार्यक्रम घणे.